Debat met voorstelling van het nieuw boek van Els Witte "Natievorming in België. Twee eeuwen historische representaties rond 1830". Dit is een boek dat tweehonderd jaar bestaan van België reeds moet inluiden.

Programma

Professor dr. Karel Velle, voormalig Algemeen Rijksarchivaris en vaste secretaris van de Academie leidt het boek in.
Daarna vat Professor dr. Els Witte de belangrijkste onderzoeksvragen en conclusies van het boek kort samen (alternerend N/F).
Vervolgens is er ruimte voor een interessant en levendig debat waarin de auteur geconfronteerd wordt met twee disputanten: professor Herman Van Goethem, ererector van de Universiteit Antwerpen en professor Sébastien Dubois, operationeel directeur voor de rijksarchieven in Wallonië.
Q and A vanuit het publiek.

Het debat wordt gevolgd door een hapje en een drankje.

Gelegenheid tot aankoop van het boek aan vriendenprijs en signeersessie.

Deelname: 25€ p.p.  Inschrijvingsformulier.

Over de inhoud van het boek

NATIEVORMING IN BELGIË : Twee eeuwen historische representaties over 1830

Over het belang van de geschiedenis voor de hedendaagse samenleving is al veel geschreven. Prof. dr. em. Els Witte toont dit belang aan op een heel concrete wijze: aan de hand van de wijze waarop historici gedurende bijna tweehonderd jaar (1828-2023) over de ontstaansgeschiedenis van België (1828-1840) geschreven hebben.
"Natievorming in België. Twee eeuwen historische representaties over 1830" is een rijk boek geworden, want om deze historische beelden goed te kunnen begrijpen, is heel wat context nodig.
De auteur begint met de geschiedenis van de natievorming zelf, waarbij ze ook kijkt naar de politieke bewegingen die tegen de Belgische natiestaat van 1830 waren (orangisten, republikeinen, flaminganten en wallinganten). De beelden over de natievorming zijn het werk van de historici. De lezer krijgt dus een introductie op deze talrijke geschiedschrijvers. Dat is ook zo voor de historische discipline waarbinnen ze actief zijn. Voor wie de geschiedenis van de geschiedschrijving beter wil kennen, is dit boek dus ook van belang.
Een even omvangrijk deel besteedt Els Witte vervolgens aan de historische beelden zelf. Zeven hoofdvragen worden zo beantwoord. Is België inderdaad een oud land met een eigen identiteit? Is de hereniging van de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden onmogelijk geweest en was de revolutie van 1830 onvermijdelijk? Was het een Belgische, een van de radicalen gestolen of een proletarische revolutie? Waren de Oranjes vijanden of vrienden? Bracht de revolutie wel een parlementaire monarchie tot stand? Ging het in 1830 om een authentieke nationalistische revolutie? Of om een revolutie van sub-naties?
Door deze werkwijze is het een boek geworden over de geschiedenis van verdraaiingen, vertekeningen, overdrijvingen met veel treffende en onbekende voorbeelden, met veel triomfalistische verhalen die er eigenlijk geen waren en met de inschakeling van veel mystificerende communicatiestrategieën. Het is een boek met veel verzwegen onderwerpen, die nu wel aan bod komen, een boek vol rechtzettingen ook. Vooral vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw ziet men de demystifiërende historici aan het werk, ondersteund door hun kritische geschiedschrijving. De strijd tussen legitimerende en kritische geschiedenis vormt dan ook de rode draad door dit boek.

Over de auteur 

Els Witte (1941) is ererector en emeritus hoogleraar van de VUB. Zij publiceerde het standaardwerk Politieke geschiedenis van België – van 1830 tot heden, en een aantal diepgravende meer gespecialiseerde werken zoals De geschiedenis van België na 1945; Het verloren koninkrijk – het harde verzet van de Belgische orangisten tegen de revolutie (1828-1850) en Belgische republikeinen – radicalen tussen twee revoluties (1830-1850). Haar werken werden ook in het Frans uitgegeven.

Woensdag 26 juni 2024 (ipv Woensdag 5 juni) om 18 u: In dit feestelijk Ensor-jaar laten we graag een Ensorkenner aan het woord. Dr. Herwig Todts, senior curator in het KMSKAntwerpen, onderhield de leden en genodigden oover "Verrukkelijke turbulentie: nieuwe perspectieven op de kunst van James Ensor". De causerie (N/F) werdingeleid en geanimeerd door Prof. Francisca Vandepitte, Conservator Moderne kunst KMSKB, deeltijds docent aan de VUB.

Na de causerie volgde een hapje en een drankje.

De Causerie

Wanneer we het over Ensor hebben, dan gaat het bijna altijd over “de getormenteerde, rebelse, excentrieke eenzaat achter het masker”. Die biografische obsessie is niet factcheckproof en verhindert bovendien een goed begrip van zijn kunst. Ensor was om te beginnen parttime kunstenaar die bovendien hoofdzakelijk op verplaatsing in Brussel speelde. Doelbewust, nagenoeg projectmatig, realiseerde hij een uiterst gevarieerde oeuvre. Ensor was veel meer dan “le peintre des masques”. Maar we mogen zijn multimediale uitstappen als musicus, schrijver en “literair performer” ook niet uit het oog verliezen. Een grondige analyse van Ensors geschriften, brieven en teksten, nieuw stilistisch en materiaal-technisch onderzoek, laten ons toe om Ensors vernieuwende, af en toe baanbrekende zoektocht naar “verrukkelijk turbulente” beelden beter te begrijpen. 

De spreker

Herwig Todts (1958) studeerde kunstgeschiedenis bij de Ensorkenner Marcel De Maeyer aan de universiteit Gent en promoveerde tot doctor in de kunstwetenschappen op een proefschrift getiteld “James Ensor occasioneel modernist. Ensors maatschappelijke en artistieke opvattingen en de interpretatie van zijn kunst.” Hij Is senior curator in het KMSKantwerpen. Hij publiceerde en organiseerde tentoonstellingen in binnen- en buitenland over beeldende kunsten in de 19de en 20ste eeuw, het Naturalisme in Europa, Henri De Braekeleer, James Ensor, Rik Wouters, Maurice Gilliams. Hij was Gastdocent kunsthistorisch onderzoek Universiteit Utrecht Geesteswetenschappen en leidt het Ensor Research Project van KMSKA in samenwerking met Universiteit Antwerpen (Axis).