Causerie met als thema "Big Bang".en als titel: “Monseigneur Georges Lemaître: een 13 miljard jaar oud heelal als erfenis van honderd jaar”,  gevolgd door een hapje en een drankje.  De twee uitgenodigde deskundigen zijn Prof. Jan Govaerts (UCLouvain) (F) en Dr. Jozef Ongena (KMS-ERM) (N).

Moderator: Dr. Ir. Georges Van Goethem (Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen van België (ARSOM -KAOW), docent aan verschillende Belgische en Franse universiteiten).

Slides : zie hieronder.

Verslag van de uitreiking van de Fracqui-prijs 1934 aan Georges Lemaître in de Universitaire Stichting, klik hier.

Het uitgangspunt voor dit FU-US evenement is een boek dat in 2019 door Jan Govaerts, een autoriteit in de internationale wetenschappelijke gemeenschap, is gepubliceerd over een grote Belgische wetenschapper: " Learning the Physics of Einstein with Georges Lemaître - Before the Big Bang Theory ".

Deze thema-avond is in zekere zin een voortzetting van de avond die aan de FU-US werd georganiseerd met Prof. François Englert (ULB) kort nadat hij samen met de Brit Peter Higgs de Nobelprijs voor Natuurkunde had ontvangen (oktober 2013) voor zijn werk aan het Brout-Englert-Higgs mechanisme, een sleutelelement van het "standaardmodel" van de deeltjesfysica.

Samenvatting

De gewaagde hypothese die Georges Lemaître (1894-1966) in mei 1931 in het tijdschrift Nature presenteerde, veronderstelt "dat alle materie in het fysieke universum afkomstig is van de verpulvering van het primitieve atoom". Deze jonge kosmoloog, een Belgische kanunnik, goed vertrouwd met de algemene relativiteitstheorie en met de nieuwe kwantummechanica, verstoort stoutmoedig het fixistische landschap van zijn tijd. Het was de geboorte van de "big bang", een term bedacht door Fred Hoyle (1915-2001). De "oerknal" blijft de theorie die de meest volledige verklaring biedt voor de eigenschappen van het heelal zoals die vandaag worden waargenomen en zijn evolutie sinds het begin van zijn expansie zo'n 13,8 miljard jaar geleden. Dit succes, de basis van de moderne fysieke kosmologie, verhindert niet de verkenning van een oorsprong van het heelal zonder "knal". Zoals bijvoorbeeld het voorstel van de Zuid-Afrikaanse theoretisch fysicus Neil Turok (doctor honoris causa van UClouvain in 2019) van een cyclisch heelalmodel waarvoor hij andere kenmerken voorspelt dan die van de klassieke "big bang".

Bio - Jan Govaerts

Prof Jan Govaerts (UCLouvain, Faculté des sciences, Ecole de physique, Institut de recherche en mathématique et physique, Centre for Cosmology, Particle Physics and Phenomenology)

Le Professeur Jan Govaerts est professeur ordinaire et chercheur à l'UCLouvain, Doyen honoraire de la Faculté des sciences.

Fellow Elect du Institute of Physics (UK), Fellow du Stellenbosch Institute for Advanced Study (Afrique du Sud), membre du International Scientific Advisory Committee du National Institute for Theoretical and Computational Sciences (Afrique du Sud), Associate Faculty du African Institute for Mathematical Sciences (AIMS), depuis la fin des années 1990 il est actif dans divers projets au Bénin et en République Démocratique du Congo.

En 2019 Jan Govaerts a dirigé l'édition en anglais du mémoire en français “La Physique d’Einstein”, rédigé par le jeune Georges Lemaître en 1922, six ans seulement après la publication de la théorie de la Relativité Générale d'Albert Einstein. Cette traduction parue fin 2019, est accompagnée de commentaires qui illustrent la démarche intellectuelle et la pédagogie remarquable de Lemaître : ce livre est très intéressant pour les chercheurs d’aujourd’hui en cosmologie et en physique des particules.

Bio - Jozef Ongena

Dr. Jozef Ongena is onderzoeksdirecteur bij het Laboratorium voor Plasmafysica van de Ecole Royale Militaire - Koninklijke Militaire School (LPP / ERM-KMS) in Brussel. Na zijn doctoraat bij UGent in 1985, begon Dr. Ongena bij LPP / ERM-KMS onder de toenmalige directeur Prof. P. Vandenplas, en sloot zich aan bij de samenwerking tussen LPP / ERM-KMS en het Institut für Plasmaphysik van het Forschungszentrum in Jülich (FZJ), Duitsland. Hij was actief betrokken bij onderzoeken in FZJ naar verhitting en opsluiting van de Tokamak EXperiment for Technology Oriented Research (TEXTOR, 1983 - 2013).

In 1999 begon hij een langdurige opdracht bij JET als Task Force Leader voor de ontwikkeling van verwarmingstechnieken. Hij is nu projectleider voor de ontwikkeling van het ICRH-systeem (Ion Cyclotron Range of Frequency) voor de stellarator W7-X (Greifswald).

In Juni 2018 ontving hij de Landau-Spitzer Award voor de experimentele verificatie van een complex fenomeen in de plasmafysica. Hij is voorzitter van de Belgian Physical Society (BPS) (opgericht in 1929 bij de Universitaire Stichting), de Belgische tak van de European Physical Society (EPS).

Hij is ook een erkend expert op het gebied van energietransitie inclusief kernenergie (fissie en fusie).